Branding personalny a dotychczasowa komunikacja w polityce

Standardem 艣wiatowym sta艂 si臋 fakt, 偶e ka偶dego polityka otacza grupa ekspert贸w, kt贸rzy kreuj膮 jego wizerunek polityczny. 呕adna wypowied藕, czy publiczne wyst膮pienie nie ma charakteru spontanicznego, tylko jest zorientowana na cel. Cz臋sto u偶ywanym okre艣leniem na dzia艂ania podejmowane w trakcie kampanii wyborczych sta艂o si臋 te偶 s艂owo "profesjonalizacja" dzia艂a艅 politycznych. Przez profesjonalnie prowadzon膮 kampani臋 wyborcz膮 rozumie si臋 tak膮 kampani臋, kt贸ra prowadzona jest: przy udziale niezale偶nych specjalist贸w czy ekspert贸w, 聽w oparciu o stworzon膮 specjalnie na ten cel strategi臋 marketingow膮 (w kt贸rej punktem wyj艣cia powinny by膰 potrzeby wyborcy) a komunikacja marketingowa z wyborcami odbywa si臋 przy wykorzystaniu wszystkich mo偶liwych (dobrze gdyby by艂y one uzasadnione w danej sytuacji) instrument贸w marketingowych. Wraz z coraz szerszym stosowaniem koncepcji marketingu w polityce powsta艂y nowe zawody z nim zwi膮zane - specjali艣ci np. do spraw komunikowania masowego, analitycy rynku politycznego, bada艅 opinii publicznej, public relations, technicy reklam, kupowania czasu antenowego i przestrzeni reklamowej, trenerzy publicznych wyst膮pie艅 itd.

Spotka膰 mo偶emy si臋 te偶 cz臋sto z argumentem, 偶e kandydata politycznego czy parti臋 polityczn膮 mo偶na "sprzedawa膰 jak proszek do prania", czyli stosowa膰 odno艣nie nich typowe techniki i dzia艂ania marketingowe prowadzone przez przedsi臋biorstwa. Zapomina si臋 jednak o bardzo istotnej kwestii, 偶e istniej膮 charakterystyczne i odmienne cechy marketingu stosowanego przez podmioty rywalizacji politycznej. Bezpo艣rednie przetransponowanie technik i dzia艂a艅 marketingowych uznanych za skuteczne w przypadku organizacji dochodowych b臋dzie wi膮za艂o si臋 z poniesieniem wielce prawdopodobnej pora偶ki w przypadku organizacji niedochodowych. Nie trzeba przecie偶 nikogo przekonywa膰, 偶e cz艂owiek to nie zwyk艂y produkt!

Przy projektowaniu kampanii komunikacji marketingowej w polityce, stosuje si臋 zwykle zasad臋 "5M", polegaj膮c膮 na okre艣leniu: cel贸w, ilo艣ci potrzebnych pieni臋dzy, informacji do przekazania, kana艂贸w komunikacji oraz sposob贸w mierzenia rezultat贸w tego dzia艂ania. Zdaniem jednego z ekspert贸w marketingu politycznego J.Segueli w dzisiejszych czasach: "Nieumiej臋tno艣膰 pos艂ugiwania si臋 technikami komunikacji jest dla polityka niewybaczalnym b艂臋dem zawodowym...Spos贸b w jaki komunikat dociera do wyborcy, decyduje w du偶ej mierze o zwyci臋stwie lub pora偶ce. I nie ma to nic wsp贸lnego z manipulacj膮". Trudno jest jednocze艣nie znale藕膰 odpowied藕 na pytanie jaki procent g艂os贸w oddanych na kandydata czy ugrupowanie polityczne jest efektem pracy konsultanta, agencji reklamowej czy zastosowania okre艣lonych strategii czy technik marketingowych?

Zapominamy o tym , 偶e kampanie wyborcze jednak, jak twierdz膮 K.Janda, J.Berry i J.Goldman, "s膮 z艂o偶one, nieprzewidywalne i bardzo nienaukowe". Mo偶na si臋 spodziewa膰 i mie膰 nadziej臋, 偶e takie b臋d膮 zawsze. Na przebieg kampanii marketingowej wp艂ywaj膮 bowiem zewn臋trzne uwarunkowania zwi膮zane z elementami otoczenia rynku politycznego i innymi podmiotami dzia艂aj膮cymi na tym rynku jak i czynniki wewn臋trzne zwi膮zane s膮 ze sk艂adem i struktur膮 organizacji politycznej kandydata, jak r贸wnie偶 szereg r贸偶nych czynnik贸w zwi膮zanych z motywacj膮 samych wyborc贸w. Jak wiemy nie s膮 one okre艣lone raz na zawsze.

Czy rzeczywi艣cie wi臋c w dzisiejszym 艣wiecie, b艂yskawicznej wymiany informacji, olbrzymiego tempa dzia艂ania, przep艂ywu my艣li i pot臋偶nego wp艂ywu medi贸w spo艂eczno艣ciowych, kt贸re maj膮 odzwierciedlenie w rzeczywisto艣ci spo艂ecznej samo okre艣lenie sposobu czy technik docierania do wyborcy - czyli marketing polityczny - 聽wystarczy by osi膮ga膰 sukces w 艣wiecie polityki?

Ca艂y dorobek dziedziny nauki, jak膮 jest marketing polityczny jest niezwykle wa偶ny i cenny. Zapomniano jednak o bardzo wa偶nej kwestii:聽znaczeniu cz艂owieka w ca艂ym tym procesie. Zauwa偶alne w coraz wi臋kszym stopniu na ca艂ym 艣wiecie zniech臋cenie wyborc贸w do uczestniczenia w kolejnych aktach wyborczych jest tego wyra藕nym przejawem. Z pr贸b膮 os艂abienia wp艂ywu reklam politycznych na decyzje wyborcze, a tym samym bardziej 艣wiadomego kszta艂towania sceny politycznej przez obywateli mieli艣my ju偶 w trakcie kampanii prezydenckiej w USA, w 1992 roku. Zaprezentowano widzom podczas wszystkich g艂贸wnych wiadomo艣ci telewizyjnych tzw. "adwatch report"-聽 analiz臋 poszczeg贸lnych reklam kandydat贸w pod wzgl臋dem ich uczciwo艣ci i wierno艣ci faktom. Mia艂o to s艂u偶y膰 powstrzymaniu si臋 kandydat贸w od pos艂ugiwania si臋 fa艂szywymi i przesadnymi stwierdzeniami. Spo艂ecze艅stwo chce wybiera膰 na swoich reprezentant贸w osoby przewidywalne, kompetentne, uczciwe, inteligentne, konsekwentne, szanuj膮ce innych, wzbudzaj膮ce zaufanie, wiarygodne i przede wszystkim autentyczne. Wyborcy nie chc膮 偶y膰 d艂u偶ej w poczuciu bycia trybikiem w maszynie wyborczej, obiektem manipulacji czy oszustwa. Dokonuj膮c wyboru chc膮 mie膰 艣wiadomo艣膰 trafno艣ci swojej decyzji, przek艂adaj膮cej si臋 na konkretn膮 wizj臋 lepszej przysz艂o艣ci.

Ide膮, kt贸ra znakomicie wpisuje si臋 w t臋 pal膮c膮 potrzeb臋 jest branding personalny, kt贸ry w swym za艂o偶eniu stawia cz艂owieka na pierwszym miejscu. Cho膰 na 艣wiecie ta sztuka zarz膮dzania mark膮 rozwija艂a si臋 od ponad 40 lat, to na polskim gruncie wprowadzana by艂a i jest niepewnie. Autorski program rozwoju przedsi臋biorczo艣ci HumanBrand, opracowany w ramach Institute of Personal Branding- pierwszego w Polsce Instytutu Brandingu Personalnego z siedzib膮 na Malcie skutecznie 艂膮czy dorobek, mi臋dzy innymi takich dziedzin jak: przyw贸dztwo, przedsi臋biorczo艣膰 i branding z nowoczesnymi narz臋dziami marketingowymi, psychologi膮 biznesu i spo艂eczn膮, a tak偶e coachingiem i mentoringiem. Jest to skuteczna strategia budowania silnej marki organizacji poprzez budow臋 silnej marki osobistej jej lider贸w.

W ramach nawi膮zanej wsp贸艂pracy z Instytutem opracowany zosta艂聽Program HumanBrand Autorytet w polityce, kt贸ry ma zadanie w spos贸b autentyczny, a nie sztucznie kreowany na potrzeby rynku wyborczego (jak to czyni marketing polityczny), prezentowa膰 wizerunek nie tylko czo艂owych lider贸w podmiot贸w politycznych, lecz tak偶e poszczeg贸lnych jej cz艂onk贸w. Wybieraj膮c najcenniejsze warto艣ci cz艂owieka, kt贸rymi si臋 on kieruje i tworz膮c na ich podstawie siln膮 mark臋 osobist膮, buduje znaczn膮 przewag臋 konkurencyjn膮. K艂adzie nacisk na doprecyzowanie celu marki osobistej i dok艂adne zaprojektowanie strategii jego realizacji, w oparciu o to偶samo艣膰, u艣wiadomion膮 wizj臋, osobowo艣膰, warto艣ci, u偶yteczno艣膰, kluczowy wyr贸偶nik, wygl膮d oraz kompetencje komunikacyjne i spos贸b zachowania.

Silna, wyr贸偶niaj膮ca si臋聽 marka lidera organizacji, buduje wi臋ksz膮 rozpoznawalno艣膰 i mark臋 tej偶e organizacji, tworz膮c tym samym wi臋ksz膮 warto艣膰 i u偶yteczno艣膰 dla obywateli, czyli potencjalnych wyborc贸w.

Promowanie marki ugrupowania politycznego czy jego lidera ju偶 nie wystarczy. Istotna jest marka poszczeg贸lnych jej cz艂onk贸w i ich zdolno艣膰 do budowania i zarz膮dzania w艂asn膮 mark膮. Tylko w taki spos贸b mog膮 osi膮gn膮膰 wszyscy razem i ka偶dy z osobn膮 zaufanie, wiarygodno艣膰 i w konsekwencji wi臋ksz膮 efektywno艣膰 dzia艂a艅.聽聽 Efekt tych dzia艂a艅, w przeciwie艅stwie do dotychczasowo stosowanych strategii marketingowych, jest d艂ugookresowy a nie okre艣lony czasem trwania kampanii wyborczej i osi膮gni臋ciem dora藕nego sukcesu. Zamiast tworzenia wizerunku, buduje d艂ugofalow膮 reputacj臋 lidera i organizacji. Buduj膮c mark臋 transparentn膮, 艣wiadomie i jasno komunikuj膮c膮 sw贸j cel i wyznawane warto艣ci( nie tylko poprzez s艂owa ale i czyny), w oparciu o potencjalne mo偶liwo艣ci i relacje wsp贸lnotowe, otwarto艣膰, dialog i interakcj臋 oraz uwa偶ne s艂uchanie publiczno艣ci odchodzi o retorycznej perswazji kampanii marketingowych. Zwracaj膮c uwag臋 na form臋, styl uprawiania polityki i spos贸b funkcjonowania na scenie politycznej, organizacje bardziej b臋d膮 w stanie odpowiada膰 na zapotrzebowanie dynamicznie zmieniaj膮cych si臋 grup wyborc贸w, kt贸rzy ch臋tniej g艂osowa膰 b臋d膮 na podmioty staraj膮ce si臋 艂膮czy膰 a nie dzieli膰 spo艂ecze艅stwo oraz prowadz膮ce polityk臋 przewidywaln膮, cechuj膮c膮 si臋 stabilno艣ci膮 dzia艂a艅 i d艂ugofalow膮 strategi膮. Opr贸cz spe艂nienia oczekiwa艅 w wielu sferach 偶ycia spo艂ecznego i gospodarczego podmioty polityczne niezwykle wielk膮 wag臋 powinny przyk艂ada膰 do poprawy swego wizerunku jak i swych lider贸w, postrzeganego przez pryzmat kompetencji, uczciwo艣ci, wiarygodno艣ci i zaufania oraz zaanga偶owania codziennego w prac臋. Tak膮 w艂a艣nie mo偶liwo艣膰 stwarza strategia brandingu personalnego w polityce, czyli brandingu politycznego.

Skuteczno艣膰 prowadzonych przez kandydata dzia艂a艅 w procesie komunikacji wyborczej, zale偶y wi臋c od zbudowania silnej i sp贸jnej marki ca艂ej organizacji wraz z jej cz艂onkami a tak偶e od sposobu komunikacji ich marki, a wi臋c tak偶e od doboru w艂a艣ciwych co do zakresu i sposobu oddzia艂ywania strategii - 艣rodk贸w komunikacji marketingowej, ich innowacyjno艣ci i przede wszystkim od ich sp贸jno艣ci. Sp贸jno艣膰 t臋 powinna cechowa膰 艂atwo艣膰 rozpoznania marki, od prezentacji samego kandydata czy partii politycznej wraz z symbolami wizualnymi i ich elementami graficznej identyfikacji, u偶ytymi na ka偶dym no艣niku reklamy, po obecno艣膰 i prezentacj臋 marki w mediach oraz w Internecie(media spo艂eczno艣ciowe), sp贸jno艣膰 g艂oszonych pogl膮d贸w, prezentowanych w mediach oraz codziennym dzia艂aniu a tak偶e po mark臋 os贸b jakimi si臋 oni otaczaj膮. Wszystkie dzia艂ania powinny wi臋c by膰 ze sob膮 w艂a艣ciwie zintegrowane, tworz膮c jedn膮 wiarygodn膮 strategi臋. Skuteczno艣膰 kampanii wyborczych zale偶y wi臋c od doboru w艂a艣ciwych os贸b, buduj膮cych w transparentny spos贸b sw膮 mark臋, marki ca艂ej organizacji oraz od stopnia zintegrowania a tak偶e od kreatywno艣ci i elastyczno艣ci, utrzymywania jednolito艣ci i harmonii oraz rzetelno艣ci w dzia艂aniach marketingowych tej organizacji, zmierzaj膮cych do sta艂ej komunikacji, zrozumia艂ej dla wyborc贸w, do kt贸rych chce dotrze膰 ze swym przekazem. Sp贸jna i skuteczna kampania wyborcza, wymaga tak偶e nie tylko wykorzystania r贸偶norodnych, wzajemnie si臋 uzupe艂niaj膮cych kana艂贸w komunikacji, ale r贸wnie偶 odpowiedniego roz艂o偶enia w czasie poszczeg贸lnych dzia艂a艅 komunikacyjnych. Nie mog膮 i nie powinny by膰 one ograniczone czasem trwania kampanii wyborczych lecz prowadzone w spos贸b permanentny.

Zw艂aszcza w przypadku ma艂ych podmiot贸w politycznych聽 startuj膮cych w kampaniach samorz膮dowych, dysponuj膮cych zazwyczaj niewielkimi sumami pieni臋dzy, bariera finansowa mo偶e i najcz臋艣ciej stanowi istotne ograniczenie do wykorzystywania nowoczesnych strategii czy technik i 艣rodk贸w komunikacji marketingowej, sk艂aniaj膮c kandydata politycznego do oparcia swej kampanii tylko na najta艅szych i tradycyjnych formach komunikacji marketingowej, czy samych 艣rodkach komunikacji bezpo艣redniej. Profesjonalnie zbudowana silna marka personalna - rzetelna i wiarygodna oraz wzbudzaj膮ca zaufanie wraz z 聽innowacyjno艣ci膮 dzia艂a艅 odgrywaj膮 w贸wczas najistotniejsz膮 i cz臋sto decyduj膮c膮 o sukcesie w komunikacji kandydata z wyborcami. Strategia marketingowa w polityce, bazuj膮ca na teoriach brandingu personalnegomo偶e i powinna sta膰 si臋 jedn膮 z kluczowych strategii tworzenia przewagi konkurencyjnej i budowy warto艣ci organizacji, w oparciu o wyj膮tkowy wyr贸偶nik - mark臋 konkretnych, wiarygodnych os贸b - lider贸w i dzia艂aczy podmiotu politycznego.