殴r贸d艂a informacji wyborczej w ocenie wyborc贸w.

Nie powinno budzi膰 w膮tpliwo艣ci, 偶e aby podj膮膰 decyzj臋 wyborcz膮 znajomo艣膰 sylwetki i programu wyborczego kandydata jest najwa偶niejsza, z jakich zatem 藕r贸de艂 czerpali takie informacje respondenci starano si臋 dociec w pytaniu, w kt贸rym respondenci mieli zaznaczy膰 podane w ankiecie wszystkie mo偶liwe warianty odpowiedzi.

Tylko 4% os贸b nie odpowiedzia艂o wcale na to pytanie. Nie interesowa艂o si臋 zdobyciem takich informacji podczas kampanii wyborczej 13% badanych os贸b.

Og贸lnie najcz臋艣ciej respondenci uzyskiwali takie informacje z: telewizji (54,1%), ulotek (34,7%), artyku艂贸w w gazetach (29,7%), z radia (19,4%), billboard贸w i plakat贸w (18,3%), rozm贸w ze znajomymi i rodzin膮 (17,3%), spotka艅 z kandydatem (7,6%), reklam w gazecie (7%), reklam w 艣rodkach transportu (5,8%). Internet i SMS'y jako formy przekazu nie uzyska艂y nawet 3% odpowiedzi, natomiast rozmowy z dzia艂aczami partii kandydata i spotkania w ko艣ciele nie przekroczy艂y nawet 1% odpowiedzi, co 艣wiadczy o s艂abym wykorzystaniu tych instrument贸w przez kandydat贸w startuj膮cych w omawianych wyborach.


Je艣li przyjrzymy si臋 poszczeg贸lnym 艣rodkom przekazu informacji zastosowanym w badanych miejscowo艣ciach, to mo偶na zauwa偶y膰, 偶e w przypadku telewizji najwi臋cej respondent贸w czerpa艂o informacje wyborcze w Poznaniu (64,7%), z radia w Koninie (25%), artyku艂贸w w gazetach w Poznaniu (35,7%) i Kaliszu - 30% , z reklam w gazetach w Kaliszu (10,8%), z ulotek w Gnie藕nie (42,1%), list贸w od kandydat贸w w Gnie藕nie (12,3%), plakaty i billboardy w Poznaniu, z reklam w 艣rodkach transportu w Koninie , spotka艅 z kandydatem w Gnie藕nie , SMS w Kaliszu (3,3%), spotkania w ko艣ciele w Gnie藕nie (0,9%), rozm贸w ze znajomymi i rodzin膮 w Gnie藕nie (20,2%), rozm贸w z dzia艂aczami partii kandydata w Poznaniu (1,3%) oraz z Internetu w Koninie (4,2%). Sukcesu komunikacji marketingowej w Gnie藕nie mo偶na doszukiwa膰 si臋 zatem w nasileniu dzia艂a艅 marketingowych w obszarze takich 艣rodk贸w komunikacji marketingowej jak: telewizja, ulotki, listy od kandydat贸w do wyborc贸w oraz spotka艅 bezpo艣rednich kandydata z wyborcami. Jak wynika z analizy motyw贸w g艂osowania i czynnik贸w decyduj膮cych o wyborze danego kandydata wa偶na jest niew膮tpliwie opinia spo艂eczna jak膮 jest wstanie wzbudzi膰 kandydat u swoich wyborc贸w. Opinia (ta dobra jak i ta z艂a) jak膮 cieszy si臋 w spo艂ecze艅stwie kandydat wp艂ywa zapewne na cz臋stotliwo艣膰 pojawiania si臋 nazwiska kandydata w rozmowach spo艂ecznych w domach czy w miejscu pracy wyborcy. Z powy偶szych wynik贸w 藕r贸de艂 czerpania informacji przez wyborc贸w w Gnie藕nie mo偶na zatem stwierdzi膰, 偶e w艂a艣nie kandydat, kt贸ry wygra艂 w wyborach by艂 bardzo cz臋sto (cz臋艣ciej ni偶 w innych miastach) pojawiaj膮c膮 si臋 w dyskusjach spo艂ecznych osob膮, gdy偶 a偶 20% os贸b pami臋ta艂o, 偶e informacje na temat kandydata czerpali r贸wnie偶 z rozm贸w ze znajomymi i rodzin膮. Kobiety poszukuj膮c informacji o kandydatach cz臋艣ciej si臋gaj膮 do 藕r贸de艂 pisanych (artyku艂y w gazetach, ulotki, listy od kandydat贸w) ni偶 m臋偶czy藕ni, kt贸rzy nieznacznie wi臋cej czerpi膮 informacji z telewizji, radia, Internetu i rozm贸w z dzia艂aczami partii kandydata. Nie interesuj膮 si臋 pozyskiwaniem informacji o kandydatach g艂贸wnie ludzie m艂odzi (18 - 22 lat ), w miar臋 wzrostu wieku, wsp贸艂czynnik ten maleje (powy偶ej 60 lat). M艂odzi najcz臋艣ciej si臋gaj膮 w tym celu do telewizji, radia, ulotek, billboard贸w i plakat贸w聽 oraz do reklam zamieszczanych w 艣rodkach transportu. Osoby najstarsze opr贸cz telewizji, artyku艂贸w w gazetach , radia ogromn膮 wag臋 przywi膮zuj膮 w tej kwestii do rozm贸w ze znajomymi i rodzin膮 (43,3%). Na spotkania z kandydatem chodzili najcz臋艣ciej respondenci z przedzia艂u wiekowego 41 - 60 lat . Listy od kandydat贸w czytali najcz臋艣ciej wyborcy w wieku 28 - 32 lat i 41 - 50 lat. Ulotki czytali respondenci ze wszystkich grup wiekowych (ok.35%), najmniej jednak, co ciekawe osoby powy偶ej 60 roku 偶ycia (20%). Im coraz starsze wiekiem osoby tym z reklam i artyku艂贸w w gazetach czerpa艂y cz臋艣ciej informacje o kandydatach. W przypadku wzi臋cia pod uwag臋 wykszta艂cenia respondent贸w, nie zauwa偶ono specjalnych r贸偶nic w sposobie poszukiwania informacji o kandydatach, opr贸cz problemu nie interesowania si臋 wcale t膮 spraw膮, kt贸ra dotyczy zw艂aszcza osoby o wykszta艂ceniu podstawowym i zawodowym (ok.20%, wy偶sze i 艣rednie wykszta艂cenie - ok.10%). Analizuj膮c no艣nik komunikacji marketingowej jakim jest telewizja, to najwi臋kszy udzia艂 mia艂a telewizja lokalna i osiedlowa i kablowa, co jest zrozumia艂e z racji charakteru tych wybor贸w - wyb贸r lokalnych w艂adz.聽 Znaczna cz臋艣膰 os贸b, bo a偶 52,4% nie potrafi艂a wskaza膰 rodzaju program贸w telewizyjnych, w kt贸rych poszukiwali informacji o kandydatach. Z tych, kt贸re zosta艂y zaznaczone wynika i偶 najcz臋艣ciej s膮 to reklamy (spoty reklamowe) kandydat贸w, wywiady, debaty, programy publicystyczne i programy informuj膮ce o przebiegu kampanii tylko.

Celem zbadania preferencji respondent贸w co do poszczeg贸lnych instrument贸w komunikacji marketingowej stosowanych przez kandydat贸w podczas kampanii wyborczych poproszono ich (w pytaniu otwartym) o wymienienie trzech ulubionych.
Najcz臋艣ciej pojawiaj膮cymi si臋 odpowiedziami by艂y:
1) kontakt osobisty kandydata z wyborc膮 (cz臋sty, w ma艂ych grupach, b膮d藕 na osiedlach, w szko艂ach, zak艂adach pracy, przeznaczony na odpowiedzi na nurtuj膮ce wyborc贸w pytania)
2) telewizja (wywiady, debaty),
3) ulotki, listy od kandydat贸w i broszurki (opisuj膮ce zw艂aszcza program, osi膮gni臋cia kandydata, opinie wsp贸艂pracownik贸w o kandydacie),
4) radio (wywiady, spotkania z ekspertami, odpowiedzi na pytania wyborc贸w),
5) reklama w prasie (wywiady, artyku艂y, odpowiedzi na pytania wyborc贸w a nie tylko dziennikarzy),
6) debaty (telewizyjne),
7) plakaty, billboardy (z zaznaczeniem g艂贸wnych tez programowych dla lepszego ich zapami臋tania),
8) wywiady w prasie ,
9) Internet (strony dyskusyjne, e-mail'e, program opisany szczeg贸艂owo i mo偶liwo艣膰 dyskusji o nim z kandydatem),
10) wiece i festyny oraz
11) inne, kt贸re nie osi膮gn臋艂y 1% odpowiedzi (odwiedziny w domach, SMS, dy偶ury telefoniczne, reklama w 艣rodkach komunikacji miejskiej, gad偶ety reklamowe).

Analizuj膮c odpowiedzi pod k膮tem p艂ci respondent贸w nie znaleziono szczeg贸lnych r贸偶nic poza preferencjami w stosunku do radia oraz do debat telewizyjnych. Ciekawych informacji dostarcza analiza tego problemu w przypadku wzi臋cia pod uwag臋 wieku respondent贸w. Ludzie m艂odzi (18 - 22 lata) ogromny nacisk k艂adli na telewizj臋 , debaty i kontakt osobisty. Najstarsi wiekiem na telewizj臋 ulotki i radio, natomiast pozostali na kontakt osobisty i telewizj臋. Kandydaci bardzo cz臋sto pr贸buj膮 zdoby膰 g艂osy okre艣lonego wzgl臋dem wieku segmentu wyborc贸w, wa偶ne wi臋c zatem by dostrzegali r贸偶ne preferencje wyborc贸w w zakresie sposob贸w poszukiwania informacji wyborczych i uwzgl臋dniali je w prowadzonej przez siebie kampanii wyborczej. Jest to bowiem jeden z element贸w skutecznej komunikacji marketingowej w kampaniach wyborczych. 呕adna z os贸b o wykszta艂ceniu podstawowym nie wskaza艂a natomiast na radio, pras臋, odwiedziny w domach, dy偶ury telefoniczne czy wiece, a najwy偶ej spo艣r贸d wszystkich grup respondenci z tej grupy ocenili Internet i SMS oraz odwiedziny kandydata w zak艂adzie pracy. W przypadku os贸b z pozosta艂ym wykszta艂ceniem preferencje kszta艂towa艂y si臋 podobnie do og贸lnych.

W przeprowadzonym badaniu ankietowym pytanie o ocen臋 wskazanych, poszczeg贸lnych form komunikacji marketingowej, stosowanych w kampaniach wyborczych przez kandydat贸w zosta艂o poprzedzone (celem zwi臋kszenia uwagi respondent贸w) pytaniem o ocen臋 powtarzalno艣ci reklam w kampanii wyborczej. Z analizy prezentowanych reklam w gazetach i na ulotkach oraz billboardach w trakcie trwania kampanii wyborczej w Poznaniu w 2002 roku wynika wyra藕nie, 偶e wi臋kszo艣膰 kandydat贸w opracowa艂a jeden projekt reklamy na ca艂y okres trwania kampanii. Wi臋ksza r贸偶norodno艣膰 prezentowanych przekaz贸w reklamowych z zachowaniem jednocze艣nie motywu przewodniego kampanii danego kandydata wp艂yn臋艂a by tak偶e zapewne na wi臋ksz膮 atrakcyjno艣膰 ca艂ej kampanii wyborczej, budz膮c zapewne wi臋ksze zainteresowanie wyborc贸w tym tematem. Czy taka strategia prezentowania reklam jest zdaniem wyborc贸w s艂uszna postanowiono sprawdzi膰 r贸wnie偶 w tym badaniu. Jak si臋 okaza艂o, wi臋kszo艣膰 respondent贸w, uwa偶a, 偶e reklamy wyborcze powinny w trakcie kampanii wyborczej si臋 zmienia膰, jedna trzecia os贸b nie ma na ten temat zdania a tylko jedna czwarta badanych twierdzi, 偶e przez ca艂y czas trwania kampanii wyborczej kandydaci powinni prezentowa膰 tak膮 sam膮 reklam臋. Nie odnotowano wi臋kszych r贸偶nic w analizie odpowiedzi na to pytanie w stosunku do respondent贸w badanych co do p艂ci, wieku i wykszta艂cenia.